جلوگیری از بارداری با ژل واژینال غیرهورمونی فانتاژیا

فانتاژیا نوعی روش منحصربه‌فرد پیشگیری از بارداری

انتخاب روش جلوگیری از بارداری برای بسیاری از زوج‌ها چالش بزرگی است که تحت تأثیر گرایش‌های فردی و فرهنگی، وضعیت سلامت جنسی، بیماری‌های زمینه‌ای، تداخلات و عوارض، حساسیت‌های دارویی، هزینه و دسترسی به داروها و محصولات جلوگیری از بارداری قرار دارد. روش‌های متعددی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد که شامل روش‌های اصطلاحاً طبیعی، استفاده از کاندوم، روش‌های هورمونی از قبیل قرص، آمپول دپومدروکسی ‌پروژسترون، چسب‌های پوستی و ایمپلنت (غیررایج در ایران)، IUD و جراحی‌ (وازکتومی و توبکتومی) است. روش‌های جراحی به‌صورت برگشت‌ناپذیر منجر به ناباروری می‌شوند.

علاوه‌بر اینکه احتمال بارداری ناخواسته در روش‌های طبیعی بسیار زیاد است، در برخی از این شیوه‌های جلوگیری از بارداری که بر مبنای سیکل ماهانه است، افراد باید 12 تا 17 روز در ماه از برقراری رابطه جنسی محافظت‌نشده اجتناب کنند. روش‌های طبیعی جلوگیری از بارداری مورد استفاده در دوران شیردهی، علاوه‌بر احتمال بارداری ناخواسته، تنها مختص کسانی است که قاعدگی ندارند و منحصراً از روش شیردهی برای تغذیه نوزاد خود استفاده می‌کنند.

قرص‌های جلوگیری از بارداری حاوی استروژن و پروژسترون محدودیت‌های فراوانی برای مصرف دارند و در بسیاری از زنان به‌علت ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند پرفشاری خون و غیره قابل استفاده نیستند. همچنین مصرف قرص‌های ضدبارداری با عوارضی مانند تهوع، سردرد و افزایش خطر ترومبوزهای وریدی (ایجاد لخته خون در وریدها) همراه است.

با مصرف آمپول‌های دپومدروکسی ‌پروژسترون احتمال لکه‌بینی و افزایش وزن وجود دارد. قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری برای استفاده مکرر طی یک سیکل ماهانه طراحی نشده‌اند و اثربخشی برخی از آن‌ها در افراد دارای اضافه‌وزن کاهش می‌یابد. در نهایت، در جراحی‌هایی مانند وازکتومی (انسداد یا قطع لوله‌های انتقال‌دهنده اسپرم از بیضه‌ها) و توبکتومی (انسداد یا قطع لوله‌های فالوپ که انتقال‌دهنده تخمک از تخمدان‌ها به رحم هستند)، با وجود اثربخشی بسیار زیاد، همواره احتمال بروز مشکلات مرتبط با جراحی از قبیل درد، خون‌ریزی، عفونت و بارداری‌های خارج رحمی وجود دارد.

فانتاژیا نوعی روش منحصربه‌فرد پیشگیری از بارداری برای خانم‌ها است که با کاهش pH (یا اسیدی کردن) واژن منجر به بی‌حرکت کردن اسپرم‌ها و جلوگیری از بارداری می‌شود. در حالت عادی، pH واژن در محدوده اسیدی قرار دارد. در مواجهه با مایع منی، به‌علت ترشحات پروستات، pH واژن به محدوده خنثی می‌رسد. فانتاژیا با برگرداندن pH به حالت اسیدی اولیه منجر به بی‌حرکت شدن اسپرم‌ها می‌شود؛ زیرا اسپرم‌ها در pH اسیدی (به‌ویژه pH کمتر از 5) بی‌حرکت می‌شوند. محصولات کاهنده pH واژن به‌علت اثربخشی موضعی، عوارض جانبی و احتیاطات مصرفِ روش‌های هورمونی را ندارند و مانند قرص‌های جلوگیری از بارداری و آمپول دپومدروکسی پروژسترون به برنامه‌ریزی و مصرف از مدت‌ها قبل از برقراری رابطه جنسی نیاز ندارند.

image جلوگیری از بارداری — جلوگیری از بارداری با ژل واژینال غیرهورمونی فانتاژیا 2

محصول مشابه فانتاژیا در سال 2020 به‌عنوان نوعی روش جلوگیری از بارداری مناسب برای خانم‌ها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأییدیه دریافت کرده است.

۲- ترکیبات ژل واژینال فانتاژیا

ترکیبات موثره اصلی فانتاژیا عبارت‌اند از :

ترکیبات	مقدار موجود در هر تیوب (میلی‌گرم)
لاکتیک‌اسید	۹۰
سیتریک‌اسید	۵۰
پتاسیم بی‌تارتارات	۲۰

ترکیبات جانبی ژل واژینال فانتاژیا: گلیسرین، سدیم هیدروکسید، بنزوئیک‌اسید

۳- کاربردهای ژل واژینال فانتاژیا

فانتاژیا نوعی محصول جلوگیری از بارداری برای خانم‌ها به‌منظور استفاده پیش از هر بار برقراری رابطه جنسی است که علاوه‌بر اثر ضدبارداری، به‌علت داشتن ویژگی‌های روان‌کنندگی (لوبریکانت)، باعث افزایش لذت جنسی می‌شود.

۴- نحوه استفاده

به‌منظور استفاده از فانتاژیا، اپلیکاتور را با ژل موجود در تیوب پر کنید و آن را به حالت ایستاده نگه دارید تا ژل بیرون نریزد.
اپلیکاتور را به‌آرامی تا جایی که راحت هستید، در یکی از وضعیت‌های نشسته با زانوهای فاصله‌دار، خوابیده به پشت با زانوهای خمیده یا در حالت ایستاده با پاهای فاصله‌دار یا زانوهای خمیده وارد واژن کنید و پس از فشردن پیستون اپلیکاتور و خروج همه محتویات آن، اپلیکاتور را خارج کنید.

محتویات یک تیوب باید بلافاصله تا حداکثر یک ساعت پیش از رابطه جنسی به‌صورت واژینال استفاده شود.
در صورت برقراری بیش از یک بار رابطه جنسی طی یک ساعت، باید از یک تیوب ژل و اپلیکاتور جدید استفاده شود.
در صورت گذشت بیش از یک ساعت از استعمال فانتاژیا، برای برقراری رابطه جنسی باید از یک تیوب ژل و اپلیکاتور جدید استفاده شود.

۵- مزایا و معایب

مزایای فانتاژیا

روشی غیرهورمونی است.
فانتاژیا به‌صورت موضعی عمل می‌کند و جذب سیستمیک ندارد. در نتیجه عوارض سیستمیک ندارد.
بلافاصله قبل از رابطه جنسی قابل استفاده است.
فانتاژیا به‌همراه دیگر روش‌های جلوگیری از بارداری قابل استفاده است (به‌جز حلقه‌های ضدبارداری).
فانتاژیا با داروهای واژینال ازجمله آنتی‌بیوتیک‌ها قابل استفاده است.
فانتاژیا منع مصرفی ندارد.
استفاده از فانتاژیا ساده است و برخلاف برخی از روش‌های جلوگیری از بارداری، تأثیر طولانی‌مدتی بر قدرت باروری فرد ندارد.
فانتاژیا تا حدودی دارای خواص آنتی‌سپتیک (ضدمیکروبی) و روان‌کننده است.
در مطالعاتی که بر روی محصول مشابه فانتاژیا انجام شده است، برقراری رابطه جنسی دهانی حین استفاده از ترکیب واژینال لاکتیک‌اسید، سیتریک‌اسید و پتاسیم بی‌تارتارات ایمن اعلام شده و خطری نداشته است.

عوارض جانبی
به‌علت عدم جذب سیستمیک، عوارض فانتاژیا صرفاً موضعی است و تنها در تعداد محدودی از افراد رخ می‌دهد. این عوارض عبارت‌اند از: سوزش و خارش ناحیه تناسلی زنانه و با شیوع کمتر، سوزش و خارش ناحیه تناسلی مردانه و احتمال عفونت‌های دستگاه تناسلی و مجاری ادراری در زنان.

احتیاط مصرف

استفاده از فانتاژیا در زنان با سابقه عفونت‌های مکرر ادراری یا اختلالات مجاری ادراری توصیه نمی‌شود.
فانتاژیا از ابتلا به عفونت‌های مقاربتی مانند HIV جلوگیری نمی‌کند.
استفاده از فانتاژیا پس از برقراری رابطه جنسی، در جلوگیری از بارداری نقشی ندارد.

اثربخشی فانتاژیا در جلوگیری از بارداری

در مطالعه‌ای که بر 1384 خانم در سنین باروری در 112 مرکز در آمریکا انجام شده است، استفاده بدون توجه به جزئیات و نکات مصرف محصول مشابه فانتاژیا با اثربخشی 86 درصد (قابل قیاس با استفاده معمولی از کاندوم با اثربخشی 87 درصد) همراه بوده است، درحالی‌که استفاده درست و اصولی، اثربخشی 93 درصد را در جلوگیری از بارداری اثبات کرده است. عوارض گزارش‌شده در این مطالعه، عوارض خفیف تا متوسط موضعی بوده است.

۶- استفاده از فانتاژیا برای چه کسانی مناسب است؟

فانتاژیا محصولی برای جلوگیری از بارداری در زنان در سنین باروری است که نیازی به مصرف روزانه ندارد، بلکه پیش از هر بار رابطه جنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول برای کسانی که می‌خواهند در عین داشتن رابطه جنسی لذت‌بخش، از بارداری جلوگیری کنند و همچنین افرادی که به‌علت بیماری‌های زمینه‌ای یا تداخلات دارویی امکان استفاده از روش‌های هورمونی را ندارند یا مصرف کاندوم موجب کاهش لذت جنسی در آن‌ها می‌شود، قابل استفاده است.

۷- نتیجه‌گیری

فانتاژیا نوعی محصول جلوگیری از بارداری مخصوص خانم‌ها و حاوی لاکتیک‌اسید، سیتریک‌اسید و پتاسیم بی‌تارتارات است که با اسیدی کردن محیط واژن، منجر به بی‌حرکت کردن اسپرم‌ها و جلوگیری از بارداری می‌شود. فانتاژیا بلافاصله تا حداکثر یک ساعت قبل از برقراری رابطه جنسی قابل استفاده است و در صورت مصرف پس از رابطه جنسی، اثری در جلوگیری از بارداری ندارد. فانتاژیا روشی آسان، بدون منع مصرف، تداخل‌های دارویی و دارای اثر موضعی است و گزینه مناسبی برای جلوگیری از بارداری در خانم‌ها، به‌تنهایی یا در کنار روش‌های دیگر است.

منابع

1- Lactic acid, citric acid, and potassium bitartrate: Drug information. UpToDate database, Accessed June 2024.
2- Pericoital (on demand) contraception: Diaphragm, cervical cap, spermicides, and sponge. Accessed June 2024.
3- External (formerly male) condoms. Accessed June 2024.
4- Fertility awareness-based methods of pregnancy prevention. Accessed June 2024.
5- Combined estrogen-progestin oral contraceptives: Patient selection, counseling, and use. Accessed June 2024.
6- lactic acid, citric acid, and potassium bitartrate. FDA label. Revised 05/2020.

7- https://www.drugs.com/ppa/lactic-acid-citric-acid-and-potassium-bitartrate.html
8- Thomas MA, Chappell BT, Maximos B, Culwell KR, Dart C, Howard B. A novel vaginal pH regulator: results from the phase 3 AMPOWER contraception clinical trial. Contraception: X. 2020 Jan 1;2:100031.
9- Chappell BT, Mena LA, Maximos B, Mollan S, Culwell K, Howard B. EVO100 prevents chlamydia and gonorrhea in women at high risk of infection. American Journal of Obstetrics and Gynecology. 2021 Aug 1;225(2):162-e1.