شیردهی بهترین راه تغذیه نوزاد است و نه تنها از مادر بلکه از نوزاد در برابر خطر ابتلا به برخی بیماریها محافظت میکند.
شیر مادر غذای بسیار مطلوبی برای نوزاد بوده و سلامت کودک را بهبود میبخشد. همچنین شیردهی احتمال بروز سرطانهای پستان و تخمدان را در مادران شیرده کمتر میکند.
شیر مادربا دارا بودن انواع پادتنها باعث تقویت سیستم ایمنی در برابر انواع عفونتها و بیماریها میشود. همچنین ایمن و عاری از هرگونه آلودگی بوده و به رشد و نمو کودک کمک میکند. شیر مادر میتواند انرژی و مواد مغذی مورد نیاز نوزاد را فراهم کند. مطالعات نشان دادند، کودکانی که از شیر مادر تغذیه کردهاند عملکرد بهتری در تستهای هوش از خود نشان داده و احتمال ابتلای آنها به اضافه وزن، چاقی و دیابت در طول زندگی کمتر خواهد شد.
شیرمادر بهترین تغذیه است
درطول 6 ماه ابتدایی زندگی کودکان، تغذیه انحصاری با شیر مادر و پس از آن ادامه تغذیه با شیر مادر همراه با غذاهای کمکی مناسب کودکان، تا 1 سالگی و بیشتر توصیه میشود. بهتر است مادران به شیردهی تا حداقل 1 سالگی نوزادشان ترغیب شوند زیرا هرچه مدت شیردهی طولانیتر باشد، حفاظت نوزادان در برابر بیماریها نیز افزایش یافته و همچنین مادران شیرده هم از مزایای بیشتری برای سلامتی بهرهمند میشوند.
تغذیه مناسب مادر برای دوران شیردهی
برای اینکه بتوان از کافی بودن سطح ریزمغذیهای مادران شیرده اطمینان حاصل کرد، توصیه به استفاده از مولتیویتامینها در این دوران میشود، مخصوصا اگر رژیم غذایی مادران شیرده محدودیتهایی داشته باشد.
ویتامینهای A و E نمونهای از ویتامینهای محلول در چربی بوده که نیاز به مصرف آنها در دوران شیردهی افزایش پیدا میکند. از میان ویتامینهای محلول در آب نیز ویتامینهای گروه B و C نیاز به مصرف بیشتری در دوران شیردهی نسبت به سایر دورانها دارند.
ید از جمله مواد معدنی است که توصیه میشود مادران شیرده روزانه حداقل به مقدار 150 میکروگرم از آن را استفاده کنند. در صورتی که برای مادر شیرده کمبود ید رخ دهد، فرزند شیرخوار نیز این کمبود را تجربه کرده و میتواند عواقبی از جمله اختلالات شناختی و حرکتی را برای نوزاد ایجاد کند. زینک و سلنیوم نیز از جمله مواد معدنی هستند که توسط شیر مادر برای نوزاد فراهم شده و توصیه میشود که در دوران شیردهی مقدار بیشتری از آنها دریافت شود.
چه عواملی بر حجم شیر مادر اثرگذارند؟
حجم شیر مادر بین افراد مختلف، متفاوت است. مقدار این شیر طی دو روز ابتدایی پس از زایمان کم بوده و پس از سومین و چهارمین روز افزایش مییابد. همچنین با گذشت 6 ماه از زایمان، حجم شیر تولیدی توسط مادر ممکن است نسبت به قبل کاهش پیدا کند.
- بین مقدار شیر مصرفی توسط نوزاد و تواتر شیردهی با حجم شیر مادر رابطه مستقیم وجود دارد و هرچه نیاز نوزاد به شیر بیشتر باشد امکان تولید شیر بیشتر نیز فراهم میشود. از طرفی مصرف سایر فراوردهها (مانند غذای جامد) نیاز نوزاد به شیر مادر را کاهش داده که در نتیجه آن حجم شیر تولید شده توسط مادر کم میشود.
- کمبود شدید انرژی دریافتی مادر، کاهش شیر تولیدی را در پی دارد.
- از دیگر عواملی که باعث کاهش شیر مادر میشوند میتوان به استعمال دخانیات، استرس، خستگی، بعضی از بیماریها و عدم تخلیه کامل شیر از پستانها نیز اشاره کرد.
قطع زود هنگام شیردهی دلایل مختلفی دارد که از میان آنها، تصور مادران مبنی بر کافینبودن مقدار شیر دریافتی برای نوزادان، به عنوان شایعترین دلیل بیان شده است. گاهی نیز مادر شیر کافی تولید میکند اما ممکن است نوزاد نتواند به خوبی و به مقدار لازم از این شیر تغذیه کند که با کمک کادر درمان این مشکل مرتفع میشود.
لاکتاول، مکمل اختصاصی مادران در دوران شیردهی
لاکتاول فرآوردهای کامل برای دوران شیردهی است و باعث افزایش تولید و ترشح شیر مادر میشود. این محصول نیازهای مادر و نوزاد را به ویتامینها و مواد معدنی ضروری تامین میکند و همچنین در تقویت سیستم ایمنی مادر و کودک موثر است.
قرصهای لاکتاول با دارا بودن ویتامینهای محلول در آب (ویتامین C و تمام ویتامینهای گروه B)، ویتامینهای محلول در چربی (ویتامینهای A، D، E و K) و مواد معدنی (ید، زینک، سلنیوم، کلسیم، منیزیم، آهن، مس و کروم)، ریز مغذیهای مورد نیاز دوران شیردهی بانوان را تامین کرده و آنها را از مصرف سایر مکملها بینیاز میکند.
علت موثر بودن لاکتاول در افزایش شیر مادر
این محصول با دارا بودن انواع گیاهان شیرافزا، تولید و ترشح شیر مادر را به میزان چشمگیری افزایش میدهند.
خاصیت شیرافزایی لاکتاول به دلیل وجود سه گیاه رازیانه، شنبلیله و خارمریم است. این گیاهان از قدیم به عنوان شیرافزا شناخته میشدند و پژوهشهای متعددی اثربخشی و ایمنی آنها را در افزایش تولید و ترشح شیر مادر به اثبات رساندهاند.
همچنین پژوهشها بیانگر این بوده که این گیاهان در افزایش وزن نوزاد نیز موثر هستند. به علاوه گیاه رازیانه میتواند از تجمع گاز در روده نوزاد و بروز دردهای کولیکی جلوگیری کند.
مزایای لاکتاول
- ریزمغذیهای مورد نیاز مادر و نوزاد را فراهم میکند
- انرژی و متابولیسم را افزایش میدهد
- باعث بهبود تغییرات خلق و خو پس از زایمان میشود
- سیستم ایمنی مادر و نوزاد را تقویت میکند
- افزایش تولید و ترشح شیر مادر را در پی دارد
چگونه لاکتاول را مصرف و نگهداری کنیم؟
لاکتاول را ترجیحا صبح و عصر بعد از غذا و همراه با 1 لیوان آب مصرف کنید. قوطیهای لاکتاول دارای 60 عدد قرص هستند که با مصرف روزانه 2 عدد قرص، نیاز روزانه بانوان شیرده را به مدت 1 ماه فراهم میکند. توصیه میشود این محصول در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد، به دور از نور، رطوبت و حرارت نگهداری شود.
منابع
- Maternal nutrition during lactation, UpToDate database, Sep 2022
- Initiation of breastfeeding, UpToDate database, Sep 2022
- Breastfeeding, WHO.int
- Breastfeeding FAQ, CDC.gov
- Morrison AH, Gentry R, Anderson J. Mothers’ reasons for early breastfeeding cessation. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing. 2019 Nov 1;44(6):325-30.