روی چیست؟
فلز روی یا همان زینک یکی از ریزمغذیهای ضروری برای بدن است. عبارت ضروری، بهمعنی ساخته نشدن این ماده مغذی در بدن است. بنابراین، لازم است روی مورد نیاز بدن بهصورت روزانه، از طریق غذا و مکملها تأمین شود.
روی در بدن چه نقشی دارد ؟
روی بعد از آهن، فراوانترین ریزمغذی موجود در بدن است و در تمام سلولهای بدن یافت میشود. فلز روی به عملکرد بیش از صد آنزیم مختلف در بدن کمک میکند. روی نقش اساسی در فرایند رشد و تکثیر سلولها و ترمیم بافتهای آسیبدیده بهویژه پوست، مو و ناخن دارد. همچنین، روی در ساخت پروتئینهای مختلف، تولید DNA و حمایت از عملکرد سیستم ایمنی مؤثر است.
از آنجا که روی به رشد و تکثیر سلولها کمک میکند، تأمین روی کافی در زمانهایی که رشد و ترمیم سرعت دارد -مانند دوران کودکی، نوجوانی و بارداری- اهمیت ویژهای دارد. جالب است بدانید که یکی از آنزیمهای ضروری برای درک مناسب طعمها و بوها، به وجود روی وابسته است؛ پس کمبود روی ممکن است حس چشایی یا بویایی شما را کاهش دهد.
مصرف کافی روی چه مزایایی دارد ؟
- حفظ سطح مطلوب روی باعث میشود فرایند ترمیم بافتهای آسیبدیده ازجمله پوست، مو، ناخن و مخاط گوارشی بهدرستی انجام شود. این مسئله در ترمیم زخمها، سوختگی و آکنه پررنگتر است.
- روی با ایفای نقش در تکثیر، ترمیم و رشد سلولها، موجب سلامت پوست، مو و ناخن میشود.
- روی با کاهش التهاب، جلوگیری از رشد باکتریهای مسبب آکنه و کاهش فعالیت غدد چربی پوست، موجب بهبود التهاب پوست و علائم آکنه میشود.
- داشتن سطوح کافی روی، با تقویت سیستم ایمنی باعث میشود طول مدت بیماریهای عفونی مانند سرماخوردگی و اسهال طولانی نشود.
- همچنین روی به جلوگیری از بیماریهای چشمی تخریب شبکیه که با افزایش سن ایجاد میشوند، کمک میکند.
روی چگونه تأمین میشود ؟
روی معمولاً با رعایت رژیم غذایی متنوع، بهویژه مصرف انواع گوشتها، تخممرغ، مغزها و حبوبات تأمین میشود. بنابراین، افرادی که رژیم غذاییشان محدود است، افرادی که به دلیل مشکلات گوارشی و سوءهاضمه، جذب مناسبی ندارند یا افرادی که به روی بیشتری نیاز دارند ( مثلاً در سن و مراحل رشد هستند یا زخم و بافت آسیبدیده دارند)، در معرض کمبود روی هستند. این افراد میتوانند روی مورد نیاز خود را از طریق مکملها تأمین کنند.
افراد زیر بیشتر در معرض کمبود روی هستند:
- افرادی که گیاهخوار هستند یا سعی در کاهش مصرف گوشت دارند.
- افرادی که از سوءهاضمه، سوءجذب یا بیماریهای التهابی دستگاه گوارش رنج میبرند.
- افرادی که الکل مصرف میکنند.
- افرادی که به هر دلیل، جراحی گوارشی یا لاغری انجام دادهاند.
- افرادی که به آنمی داسیشکل مبتلا هستند.
- افرادی که به بیماری ارثی انباشت بیشازحد مس (بیماری ویلسون) مبتلا هستند.
- خانمهایی که باردار یا شیرده هستند.
فولیکوژن، برطرفکنندهی نیاز پوست و موی شما:
فولیکوژن (Folicogen) مکمل اختصاصی پوست، مو و ناخن است. قرصهای پیوستهرهش فولیکوژن حاوی ویتامینهای B6، B5، E، D و فولیک اسید، مواد معدنی (زینک، سلنیوم و مس) و آمینواسیدهای ال-متیونین و ال- سیستین در مقادیر کافی است.
این مکمل بهصورت تخصصی برای موارد زیر طراحی شده است و استفاده میشود:
- پیشگیری و درمان ریزش مو ناشی از رژیم غذایی نامناسب یا سوءتغذیه
- بهبود رویش و سلامت مو و ناخن
- پیشگیری و درمان سوءتغذیه ناشی از مصرف داروهای دیگر یا رژیم غذایی نامناسب
- بهبود ترمیم و سلامت پوست
برخی تصورات غلط درباره زینک
- برخی از افراد تصور میکنند که زینک چاقکننده است. این تصور غلط است. مطالعات بسیاری نشان دادهاند که زینک بهخودیخود چاقکننده نیست و تاثیری بر وزن، شاخص توده بدنی، دور کمر و دور باسن ندارد. آنچه تحقیقات نشان میدهند این است که زینک با بهبود سوختوساز بدن، موجب بازگرداندن اشتها و روند طبیعی رشد و وزن گرفتن در کودکان و افرادی می شود که از سوءتغذیه رنج میبرند.
- اغلب در دوران سرماخوردگی و بیماری، آنتیبیوتیکها و مکمل روی با هم تجویز و مصرف میشوند. مصرف همزمان برخی آنتیبیوتیکها (مثل تتراسایکلینها و فلوروکینولونها) و مکمل روی، موجب کاهش عملکرد هر دو میشود. بهترین فاصلهی مصرف این آنتیبیوتیکها 2 ساعت قبل یا 4 الی 6 ساعت بعد از مصرف روی است.
- مکملی بهتر است که روی بیشتری داشته باشد. این باور غلط و خطرناک است. حداکثر مقدار مجاز مصرف زینک، 40 میلیگرم در روز است که میتواند از طریق غذا و مکملها تأمین شود؛ مگر آنکه به صلاحدید پزشک، مقادیر بیشتری برای شما تجویز شده باشد. مصرف بیشازحد، خطر مسمومیت با روی را دربر دارد.
منابع:
Healthline, Zinc: Everything you need to know, https://www.healthline.com/nutrition/zinc#benefits
AAFP, Zinc: An Essential Micronutrient, https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2009/0501/p768.html
NHS, vitamins and minerals, https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/others/
Harvard School of Public Health, https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/zinc/
NIH Zinc factsheet for consumers, https://ods.od.nih.gov/factsheets/Zinc-Consumer/